Artificiële intelligentie (AI) is op korte tijd van sciencefiction naar dagelijkse realiteit gegaan. Ook in de zorgsector wordt het potentieel steeds groter. Marc Somberg en Jan Athmer, AI-experts bij ChipSoft – softwareleverancier van HiX, geven hun visie over de mogelijkheden van AI in de zorg en vertellen welke rol het elektronisch patiëntendossier (EPD) daarin speelt. Waar staan we vandaag en waar gaan we naartoe?
Wat is het potentieel van AI in de zorg?
Marc: “Het potentieel is echt enorm. AI kan veel meer in een kortere tijdspanne dan wat mensen kunnen. We kunnen AI inzetten om enorme hoeveelheden werk dat niet complex is uit handen te nemen van artsen en verpleegkundigen. Dan heb ik het vooral over repetitieve en registratieve taken die veel tijd vragen. AI wordt dan eigenlijk ingezet als een zorgmedewerker die onvermoeibaar 24/7 doorwerkt en steeds dezelfde taak met dezelfde precisie blijft uitvoeren. Als we bereid zijn om dergelijke taken over te dragen aan AI biedt dat een enorme meerwaarde.”
Jan: “Klopt, het laaghangend fruit ligt nu echt bij de ondersteuning van gegevensregistratie. Vanwege diverse verplichtingen gaat er helaas veel tijd van zorgverleners verloren aan administratie. Daar kan AI direct verlichting bieden, zonder dat het op beslissingsniveau ingrijpt. Denk aan het automatisch samenvatten van rapportages, het opzoeken van informatie in het dossier of het genereren van brieven. Dat is een enorme tijdwinst voor artsen en verpleegkundigen. Daarnaast kan AI ook een ondersteunende rol bieden bij meer complexe materie, zoals complicatievoorspellingen of beslissingsondersteuning. In beeldvorming helpt AI bijvoorbeeld al jaren bij het herkennen van longembolieën. Voor heel complexe taken is de technologie nog volop in ontwikkeling, maar ik verwacht dat dat niet meer lang zal duren.”
"AI wordt ingezet als administratieve zorgmedewerker die onvermoeibaar 24/7 doorwerkt. Dat biedt een enorme meerwaarde."
Hoe zien die AI-toepassingen er in de praktijk dan precies uit?
Jan: “Ondertussen zijn er heel wat toepassingen op de markt. Een bekend voorbeeld zijn de speech-to-text-oplossingen waarbij het gesprek tussen zorgverlener en patiënt wordt opgenomen, automatisch wordt getranscribeerd en op de juiste plek in het dossier wordt ingevuld. Artsen kunnen daardoor tijdens een consultatie aandachtiger luisteren naar de patiënt in plaats van zelf alles te noteren. Daarnaast heb je natuurlijk ook de Large Language Modellen zoals ChatGPT. Vanuit ChipSoft hebben we een promptingmodule ontwikkeld om deze modellen te integreren in het EPD en makkelijk te kunnen aanroepen. Op basis van een duidelijke prompt kunnen we bijvoorbeeld patiëntvriendelijke brieven genereren of een ontslagbrief opmaken waarbij informatie wordt opgehaald uit verschillende dagreportages.”
Marc: “Daarnaast bestaan er ook AI-modellen die preoperatieve en postoperatieve complicaties voorspellen. Ook bij ChipSoft hebben we dergelijk model ontwikkeld, net als onze medicatieassistent die op basis van diagnoses en relevante informatie in het dossier medicatievoorstellen geeft.”
“Al deze AI-toepassingen zie ik als een verbetering van zowel kwaliteit als kwantiteit. De kwaliteit stijgt doordat je AI-ondersteuning krijgt op verschillende vlakken en bijvoorbeeld complicaties eerder kunt inschatten of het beleid nog beter kunt afstemmen op de diagnose. De kwantiteit stijgt omdat zorginstellingen met behulp van AI meer werk kunnen verzetten op dezelfde tijd met hetzelfde aantal medewerkers.”
Wat is de rol van het EPD in verband met AI?
Marc: “Wij zien AI als een verlengstuk van automatisering, enkel met een andere vorm van technologie. Volgens onze visie heeft automatisering in het EPD steeds een ondersteunende rol en werken we met het concept ‘HiX als helper’. AI assisteert, signaleert en denkt mee, maar is niet bedoeld om de taak van artsen en zorgverleners over te nemen. Het moet ze een helpende hand bieden zodat ze meer tijd vrij hebben voor hun patiënten. Vanuit dat vertrekpunt kijken we steeds naar de rechtstreekse integratie van AI-toepassingen in het EPD zodat zorgverleners ze zo gemakkelijk mogelijk kunnen gebruiken en alles mooi op elkaar is aangesloten.”
Welke impact heeft AI op de patiëntveiligheid?
Jan: “In de zorg kan je geen technologie invoeren zonder goed na te denken over governance, veiligheid en validatie. Patiëntveiligheid is een van de belangrijkste pijlers binnen onze organisatie, het zit in ons DNA. Dit geldt ook bij het gebruik van AI. Daarom hanteren we altijd het principe ‘human in the loop’. Beslissingen worden nooit zelfstandig door AI genomen, er is altijd een medisch professional betrokken die kiest wat er met de input van AI gebeurt. Bovendien werken we met beveiligde, afgesloten omgevingen voor AI-modellen waarbij er niet wordt getraind op patiëntdata. Bij integraties van externe modellen wordt er steeds grondig onderzocht of het model veilig genoeg is om aan te sluiten op HiX.”
Hoe werken jullie samen met de zorg voor de inzet van AI-toepassingen?
Marc: “We staan voortdurend in contact met zorginstellingen en AI komt in elk gesprek aan bod. Aan de ene kant luisteren we naar de behoeften van onze klanten. Aan de andere kant gebruiken we die gesprekken als een klankbord om onze plannen en ontwikkelingen af te toetsen. Daarnaast werken we samen met kennisinstellingen, universiteiten en externe partijen. Zo blijven we goed op de hoogte van wat er speelt in de markt en zorgen we ervoor dat HiX klaar is voor nieuwe AI-ontwikkelingen.”
Waar zien jullie AI in de zorg over vijf jaar?
Jan: “Wat ik heel interessant vind, is de ontwikkeling van een ‘agentlaag’ in het EPD. Dat houdt in dat alle verschillende AI-tools die gespecialiseerd zijn in hun specifieke taak worden aangestuurd door een soort AI-manager, de agent. Je kunt dan gewoon een vraag stellen aan HiX en de AI-agent bepaalt zelf welke tool het beste antwoord kan geven, inclusief de bron. Dat zou het zoeken naar informatie enorm versnellen.”
Marc: “Het klinkt misschien gek, maar ik hoop dat binnen vijf jaar de glans van AI eraf is. Nu is het allemaal heel hip en speciaal, maar ik hoop dat iedereen het tegen dan gewoon doodnormaal vindt en dat het een geaccepteerde vorm van technologie is. Net zoals de evolutie van het internet toen ik jong was. Ik denk ook dat we het volle potentieel pas kunnen gaan benutten als we het niet meer zien als iets nieuws, maar iets noodzakelijks om de zorg vooruit te helpen.”
Meer weten?
Meer weten over de AI-ontwikkelingen binnen EPD HiX? Neem contact met ons op via onderstaande knop voor meer informatie. We beantwoorden uw vragen graag!
